Anders verder

Posted: 17th maart 2012 by Inger van Nes in Columns, Observaties
Tags: , , , ,

Locatie: Marcuskerk, Den Haag.
Tijd: vrijdag 16 maart, van 10.00 tot 18.00.
Wat we doen: het symposium “Anders verder, over nieuwe vormen van kerk-zijn” bezoeken.
Wat ik mag doen: observeren. Een stukje schrijven over een werksessie ’s middags en die voorlezen.
Hierbij: dat stukje.

————————————————————————-

 Wat er aan de werksessie vooraf ging:

“Welkom in de Marcuskerk!” Ik word hier met naam en toenaam gekend.
Mijn speciale badge ligt al klaar op de tafel.
“Alstublieft.” Een plastic zakje met inhoud wordt in mijn hand gedrukt.
“U kunt daar uw jas op hangen en boven is de koffie.”

Mijn koffiekopje bestaat uit een plastic bakje en een bruine houder.
Zo krijg ik de warmte wel binnen, maar verbrand ik niet. Handig.
Stilletjes ga ik achterin zitten. Ik zie mensen praten, elkaar een hand geven.
Op de muur voor mij worden foto’s met ‘Hier gebeurt het‘ erop geprojecteerd.
Wat ‘het’ is, weet ik niet, maar het ziet er in ieder geval zonnig en vrolijk uit.

Als iedereen zit beginnen we met een preek en een lied.
Het lijkt de kerk wel, denk ik stiekem.
Daarna hoor ik woorden en nog meer woorden.
Tussen de woorden door hoor ik plastic zakjes kraken.
Soms collectief, soms een enkeling.
Een slokje water wordt gedronken. Een programmaboekje opgediept.

De woorden die we ’s ochtends horen:

Plastic zakje, wind. De stenen muur. De Heilige Geest. We móeten waaien en kraken.
Kerk. Mixed-Economy. De kerk als gebouw. Of toch tent? We móeten pionieren en bouwen.
De buurt. De Kerk. Treinrails. Spiritualiteit. In de hoop dat… We móeten kwetsbaar zijn.
Traditie. Doop en Avondmaal. De schare. De wit-grijze gemeente. We móeten vasthouden.
Nee, vernieuwen! Maar volwaardig of als project? En de ambten? We moeten er nog even over nadenken…

Ah, lunch. De plastic zakjes kraken hard. We staan op en wandelen.
Na de lunch hoor ik over nieuwe kerkvormen in een dorpsgemeente. Ze zijn daar erg praktisch.
Dus als er een probleem of botsende visies zijn, dan zeg je gewoon: “Dat is een… uitdaging.”

Genoeg daarover. Nu naar de werksessie:

Langzaam schuifelend ga ik op weg naar de fluïde en netwerkvormen van Johan ter Beek.
In de rij voor mij vang ik een gesprekje op:
“Bestaat jouw kerk nog?” vraagt de man met de bril aan de man met de bril naast hem.
Een lach. “Jahoor, nog altijd.” Ze lachen samen.

Ik kijk om me heen. We zitten in het lokaal van de zondagsschool, zoveel wordt me duidelijk als ik de wereldkaarten zie hangen en de tekst op het bord naast me lees:
“De Here God houdt van jullie allemaal heeeeeeeeeeeel erg veel.”
En daaronder: “Ik doe goed mee en ik lach de andere kinderen niet uit.”

 Deze regels brengen me bij de les. We zijn hier voor de fluïde en netwerkvormen.
Voor Stevige Jezus Christus Messias Theologie, de Post-christelijke, moderne Context en de Toekomst.

“De inhoud gaat altijd aan de vorm vooraf”, zegt Johan, terwijl hij met ons door de moderne presentatie vliegt.
Hij brengt lagen en cirkels aan en praat snel. Theologie in Babouska-poppetjes, kerk in allerlei elementen en wij in allerlei rollen: de monnik, de zus, de kokkin. Johan’s metaforen en woorden lijken oneindig door te kunnen gaan.

De man naast me biedt me een pepermuntje aan.
Hij vraagt: “hoe doet hij dat toch, met dat in- en outzoomen op het scherm?”
“Da’s een nieuwe vorm”, fluister ik terug, “een ‘prezi’. Powerpoint is van vroeger.”

Ik ben even afgeleid. Kijk weer op het bord naast me: Als ik iets doe wat niet kan of mag, dan
waarschuwt de juf me niet vaker dan 2 keer. De derde keer word ik naar de kerk gebracht.”

En dat wil ik natuurlijk niet. Dus ik luister weer goed naar Johan.

Ik pik hem weer op bij de eindconclusie. Het woord is Netunity. Dat is zegmaar netwerk (fluïde) en een community (basis) samen. Dát wordt de vorm voor de toekomst. Niet de kerk zoals we die nu kennen. En niet de kerk van de man met de bril voor me dus, begrijp ik.

Wel een stadsklooster bijvoorbeeld, als solide basis in het fluïde netwerk. Hoe anders dat is dan een wijkkerk van nu of de toekomst, begrijp ik niet direct. Maar er kan ook iets met flashmobs en een app voor je Iphone. Met spontane opdrachten die je van migrantenkerken naar de natuur sturen.

In de nabespreking komt de crisis ter sprake. Van zonde tot wedergeboorte, afnemende ledenaantallen in de PKN en afkalving. Of is crisis uiteindelijk toch bevrijding? De eindvraag komt van een man uit de zaal: “We zouden het hier toch hebben over fluïde en netwerkvormen? Maar volgens mij hebben we het alleen maar gehad over de inhoud.”

“Dat merk ik ook!” zegt Johan. “Kijk: je kan wel verscheidenheid hebbenen fluïde zijn in vormen, maar de hele wereld ís nu al fluïde en netwerk. Wat vooral nodig is, is een enorm sterk verhaal erachter. Dát gaat de toekomst van de kerk bepalen.”

De werksessie is ten einde.

We hebben goed geluisterd naar het verhaal, elkaar niet uitgelachen…

En toch worden we in alle haast weer naar de kerk gebracht.

  1. Eddy Reefhuis schreef:

    Ha Inger, toch maar even bij Johan ter Beek gaan kijken.
    Ik zie het verschil tussen wijkkerk en stadsklooster wel, geloof ik. En ik zie er ook wel wat in. Een verbinding tussen Oude Kerk en Oudezijds 100 met het oog op de buurt, zoiets.
    Die Amerikaan die achter dat ‘heerlijk eenvoudig’ vandaan komt, Shane Claiborne, spreekt me ook aan. Als leven van de genade leven in vrijheid wordt – dat gaat de goede kant op.
    Des te meer benieuwd naar jouw ervaringen!

  2. […] gevonden in een geloofsgemeenschap. Kijk ook naar de creatieve bijdragen van Johan ter Beek en Inger van Nes die op hun eigen wijze de discussie voeden én de spanning eraf halen met een gezonde dosis humor […]

  3. David Renkema schreef:

    Mooie en relativerende column die voor mij de workshop van Johan ter Beek met terugwerkende kracht dragelijk maakte.